Sanitair

Iedere woning is tegenwoordig voorzien van een sanitair. Het sanitair is aangesloten op het water en het riool. Het hoofddoel hiervan, is dat je in deze ruimte aan je persoonlijke, lichamelijke verzorging doet. Door de jaren heen hebben deze ruimtes in huis, waar je veel gebruik van maakt, het woord sanitair gekregen. De meest bekende sanitaire ruimtes zijn de badkamer en het toilet.

De betekenis van sanitair

Het woord sanitair stamt af van sanitatie. Sainitas is het laat-Latijnse woord hiervoor, sanitaire het Franse woord. Deze woorden betekenen gezondheid. Van sanus is namelijk het woord voor gezond. Onder sanitair vallen allerlei voorzieningen, zoals wc’s, waterleidingen en rioleringen. Maar ook persoonlijke hygiëne, het wc-gebruik, zoals je handen wassen na een bezoek aan het toilet. Dit zorgt ervoor dat mensen geen infectieziektes door ontlasting krijgen.

Vroeger vielen vooral de afvoer en waterleidingen onder het sanitair, tegenwoordig horen de aparte kamers voor de persoonlijke verzorging onder de naam sanitair. Deze ruimtes noem je ook wel de natte ruimte.

De geschiedenis van sanitair

Om epidemieën te bestrijden, ontstond er halverwege de 19e eeuw, in de tijden van industrialisatie en verstedelijking, rioleringen en watervoorzieningen. In 1910 was het zelfs verplicht om in elk huis een apart toilet te hebben. En elke nieuwbouwwoning in Nederland moest in 1965 een aparte badkamer hebben. Voor deze tijd wasten veel gezinnen zich een keer in de week. Dit gebeurde meestal op zaterdag, in een houten of zinken teil, of in de wastobbe. Bij grote gezinnen ging de oudste als eerst in bad, gevolgd door de rest van het gezin. Zonder het verversen van het water. Als jongste zat je dus in het vervuilde water van de rest van het gezin. Het badderen gebeurde in de zomer buiten, ’s winters gebeurde het warm voor de kachel, of in de keuken.

Het ontstaan van de badkamer

In grote steden had je vroeger meestal de luxe van grote badhuizen. Hier kon je douchen of in bad gaan. Voordat badkamers verplicht werden, waren badkamers het verlengde van de slaapkamers in luxe huizen en herenhuizen. Toen de badkamers in opkomst kwamen, ontwikkelde de markt voor badkamermeubels. Eerst ontstond er een lavet. Dit is een aanrecht met een diepe kuip waarin je kon zitten of staan. Daarna kwam de douche en het bad en kleedde men de badruimte verder aan met een wastafel. De wastafel ontwikkelde zich uit tot wastafelmeubel. De badkamer was trouwens geen nieuw concept. In de Romeinse tijd had men namelijk al voor het eerst badkamers in hun huis. Deze badkamers heetten lavantrinium.

De badkamer werd in 1956 in het bouwbesluit opgenomen. In dit bouwbesluit staan de minimale maten en vereisten, zoals de afstand tot het stopcontact. Dankzij het bouwbesluit werd de badkamer met betegelde muren en vloeren steeds meer een zelfstandige ruimte, welke centraal in het huis lag. Om de badkamer in te richten, ontstonden er bedrijven die sanitaire voorzieningen verkochten. Er ontstonden sanitaire voorzieningen gemaakt van zink, emaillen, marmer, porselein, keramiek, terrazzo en kunststof. In het begin kon je alleen maar een bad in de badkamer laten plaatsen. Het bad had nog geen mengkraan. Pas veel later kwam de stortdouche. Dit was destijds extra luxe, terwijl men vaak nu het bad als luxe beschouwt.

De inrichting van de badkamer

Decennialang had de badkamer vaste onderdelen, het maakte niet uit hoe luxe de badkamer was. Zoals een bad om in te badderen, een bidet en een wastafel met daarop een planchet met spiegel. Deze basis vulden men, wanneer ze meer luxe wilden, aan met andere elementen. Denk aan een voetenbad, een heupbad, kaptafel en een aparte douche. Destijds waren de leidingen in de badkamer niet weggewerkt in de muren. Om deze reden plaatste men vaak het bad langs de muur. Een losstaand bad zag je dan ook nauwelijks in badkamers, zelfs niet in de meest luxe badkamers. De installatietechnieken waren hier namelijk nog niet op voorbereid.

Bepaalde accessoires zag je ook terug in de badkamer. Zo hing er bij het bad meestal een sponsmandje over de rand van het bad, om de badspons in te bewaren. En boven de wastafel hing een plank, met aan de zijkant een houder voor een beker en een karaf.

Het ontstaan van het toilet

Het woord toilet stamt af van het Franse woord toilette. Het toilet is ervoor bedoeld om ontlasting op te vangen en weg te spoelen. Je noemt zowel de toiletpot het toilet, als de ruimte waarin het toilet staat. Onze huidige toilet is pas ontwikkeld vanaf het begin van de vorige eeuw. Dit dankzij de verplichting van een toilet in huis. Niet zo heel lang geleden ontstond dus pas het moderne watercloset met stortbak en vlottermechanisme. Voor deze technische ontwikkeling gebruikte men een apart huisje, met een houten plank met rond gat erin. Of men deed het buiten, in de natuur. Ook het toilet moet tegenwoordig voldoen aan de regels van het bouwbesluit.

Voorbeelden van sanitaire voorzieningen

Een huis heeft altijd een (of meerdere) sanitaire ruimte(s). Deze ruimtes zijn bedoeld voor de persoonlijke verzorging. Zoals jezelf hygiënisch houden met een douche en een kraan met wasbak. Het sanitair kan overal in het huis zijn gemaakt, zoals in de badkamer en het toilet. Je hebt ook vaak sanitaire voorzieningen in andere ruimtes, zoals een kraan en wasbak in de keuken en soms ook op een slaapkamer.

Een badkamer bestaat meestal uit een douche en wastafel. In de meeste badkamers vind je ook een toilet en in sommige gevallen een apart bad. Het toilet in huis bestaat meestal alleen uit een toilet, kraan en wasbak om jezelf op te frissen. Sommige van de sanitaire voorzieningen zijn zichtbaar in de badkamer en het toilet. Terwijl sommige voorzieningen weggewerkt, maar zijn wel aanwezig zijn. Dit valt er onder sanitaire voorzieningen:

• De afvoer
• Het afvoerputje
• De waterleiding
• Het bad (optioneel)
• Het bidet (optioneel)
• Het toilet
• Een toiletmeubel (optioneel)
• De wastafel
• Het waterreservoir
• De wasbak
• De douchebak (optioneel)
• De douchekraan
• De douchecabine (optioneel)
• De kranen
• De douchewand (optioneel)

Het huidige doel van het sanitair in huis

Vroeger was het sanitair vooral bedoeld voor hygiënische verzorging, tegenwoordig heeft het sanitair een breder doel. Dus naast functionele, persoonlijke hygiënische verzorging, is de ruimte ook bedoeld om je te kunnen ontspannen. Zo zijn er ligbaden, die ervoor gemaakt zijn om lekker lang van te genieten. Zodat je uitgebreid een boek kunt lezen in bad. Sommige badkamers beschikken ook over extra faciliteiten, zoals een bubbelbad en een sauna. Ook zie je steeds vaker radio’s en televisies terug in sanitaire ruimte. En in het toilet staat vaak een lekker geurkaarsje.

Woontrends beïnvloeden nu ook badkamers. Zo zie je badkamers in bijvoorbeeld een industriële stijl, met zwarte kranen en accessoires. Of badkamers met een jungle look, vol planten en houten meubels. Hierdoor sluit je de badkamer volledig aan bij de stijl van de rest van het interieur.

Sanitaire winkels voor sanitaire voorzieningen

Omdat de badkamer een belangrijke ruimte is voor persoonlijke hygiëne en ontspanning, zijn er veel verschillende winkels en groothandels met sanitaire voorzieningen. In deze winkels kun je terecht voor douchecabines, badkamerkranen, baden, badkamermeubels, wastafels en douchewanden. Daarnaast koop je er ook badkamertegels, badkameraccessoires, toiletaccessoires en ventilatoren. Deze badkamerwinkels verkopen deze onderdelen in verschillende stijlen, zodat het past bij jouw smaak.