Patchwork

Patchwork is een handwerktechniek waarbij je verschillende lappen stof (van o.a. verschillende kleuren en grootte) aan elkaar naait. Deze lappen vormen een geheel zoals een tapijt of deken. Zo noemen we een deken dan een patchworkdeken. Patch betekent letterlijk lapje in het Engels. Een werk (work) van allerlei lapjes stof aan elkaar genaaid.

Een patchwork is een textielwerk gemaakt van hergebruikte kleine stukjes stof die voor een groot geheel zorgen.

  • Oorsprong: Ontstaan door op een zuinige manier met restjes stof om te gaan.

  • Jaren 50: Rond deze tijd werd het een hobby om een patchwork te maken.

  • Sociale bezigheid: samen met anderen samenwerken en patronen uitwisselen.

  • Duurzame manier om oude stoffen een nieuw leven te geven.

De uitstraling van patchwork

De lapjes stof zijn vaak katoen maar ook in andere materialen maakt men patchwork. Materialen, kleuren, patronen, textuur en vormen variëren in een patchwork. Zo ontstaat er bijvoorbeeld een gestructureerd motief of juist een ongeordend patchworkmotief. Dankzij de diversiteit van allerlei lapjes ontstaat er altijd een soort van geheel. Hierdoor is elk patchwork uniek en heb je een origineel eindproduct. Om het geheel te benadrukken, kleurt men een patchwork wel eens na in één kleur. De variëteit aan lapjes is dan nog enigszins zichtbaar, maar de monotone kleur brengt alles bij elkaar. Ook kun je ervoor kiezen om de patchwork uit een soort materiaal maken. Denk aan denim, leer of jute (postzakken). Ook hiermee creëer je een geheel.

De diverse technieken voor patchwork

De bekendste methode van patchwork gebruikt men een mal van dun stevig karton. De mal legt men op de achterkant van het lapje en één centimeter groter afgetekend en uitgeknipt. De lapjes worden met de goede kant naar binnen aan elkaar genaaid. Zo ontstaat er een blok en zo naai je allerlei blokken aan elkaar met eventueel lange tussenbanen als stof. In de afwerking naait met er soms nog een sierlijk rand of bies omheen. Ook zo komt het geheel samen.

Wat is een quilt top?

Met bovengenoemde methode van patchwork heb je ook een goede basis om een een quilt top te maken. Een quilt is namelijk een gewatteerde deken, gemaakt van hergebruikte lapjes stof.  Deze bestaat uit een bovenkant (de top), de tussenvulling (batting) en de achterkant (backing). De quilt is ideaal in de winter dankzij de vulling. Indien de drie lagen per lapje aan elkaar gemaakt zijn dan noemt men dit quilten. Dit maakt men in allerlei fraaie patronen met een quiltsteek.

Dekbedovertrek en kussenslopen gemaakt van stukjes stof.
Dekbedovertrek en kussenslopen gemaakt van stukjes stof.
Een gestoffeerde fauteuil met patchwork bekleding.
Een gestoffeerde fauteuil met patchwork bekleding.
Met stukjes stof met ieder een eigen patroon kun je ook een geheel geordend patroon creëren.
Met stukjes stof met ieder een eigen patroon kun je ook een geheel geordend patroon creëren.
Uniek woontextiel met sierkussens van patchwork hoezen.
Uniek woontextiel met sierkussens van patchwork hoezen.
Een ongeordend patroon van kleine lapjes stof en stiksels.
Een ongeordend patroon van kleine lapjes stof en stiksels.
Patch work wood meubel, gemaakt van kleine stukken gerecycled sloophout.
Patch work wood meubel, gemaakt van kleine stukken gerecycled sloophout.

Patchwork in het interieur

Patchwork zien we vaker in een interieur terugkomen op verschillende plekken en toepassingen. Steeds meer mensen maken ook zelf deze woonaccessoires zelf. Denk aan een quilt, sprei of wandkleed. Hierbij ontstaan er persoonlijke items voor in het interieur. Ook in ander woontextiel komt patchwork terug. Sierkussens, de bekleding van stoelen of een poef is geschikt voor patchwork.

Patchwork vloerkleden

De laatste jaren zagen we ook veel patchwork vloerkleden. Met name vintage tapijten uit het oosten waarbij oude vloerkleden hergebruikt worden om een nieuw vloerkleed van te maken. Doordat het vloerkleed dan na het aan elkaar naaien nog een wassing of ‘recolouring’ krijgt, ontstaat er een mooi eenheid in kleur.

Patchwork met andere materialen

Tegenwoordig kom je ook op andere manieren hergebruikt materiaal tegen. Van tweedehands bouwmateriaal kunnen compleet nieuwe meubels, vloeren en wandbekleding gemaakt worden. Dit is een duurzame manier van inrichten. Bekend zijn de tegelwanden van antieke tegeltjes die als patchwork-mozaïek een geheel vormen. Maar ook complete meubels van gerecyclede houten planken zijn mogelijk. De losse planken worden als patchwork in elkaar gezet en vormen zo een unieke, nieuwe meubel. Bekend zijn meubels van Piet Hein Eek. Deze zijn gemaakt van allerlei losse delen sloophout.