Terrazzo

Terrazzo (het Italiaanse woord voor terras) is een veel gebruikte materiaal in de architectuur en interieur. Terrazzo staat in veel gevallen voor een vloerafwerking. De gebonden vloer bestaat dan uit marmerkorrels óf korrels van een ander materiaal. Deze korrels zijn al dan niet in gekleurd cement of klei gedrukt en gepolijst. Dankzij hedendaagse technieken is er veel variatie mogelijk in terrazzovloeren. Zo varieert men met vormen en kleuren tot een gewenst effect. Ook vind je een terrazzo-afwerking tegenwoordig terug in meubels en woonaccessoires.

Van vloer tot aanrechtblad

  • Gebruik: vloeren, terrassen, aanrechtbladen

  • Eeuwenoude techniek afkomstig uit Italië

  • Bekende terrazzovloer: in de Haagse Passage

Terrazzo uit Italië: de geschiedenis

De terrazzotechniek is een eeuwenoude techniek en komt niet toevallig uit Noord-Italië. In de vijftiende eeuw ontstond een toepassing voor afgekeurd restmateriaal uit de Venetiaanse marmer groeves. Het terrazzo werd destijds gebruikt voor terrassen rondom de huizen te plaveien (te bestraten of te verharden). Ook is het materiaal veel te vinden in bijvoorbeeld Italiaanse kerken. Hier is veel marmer en graniet gestort in betonnen vloeren. Doordat er veel gelopen werd op de vloer raakten ze gepolijst. Hierdoor kwamen de stukjes graniet en marmer tevoorschijn. De naam terrazzo is ook waarschijnlijk afgeleid van het Friulaanse (een Reto-Romaanse taal, gesproken in Friuli) woord ‘sul terraz’. Dit betekent ‘gemaakt op de grond’.

Van graniet naar granito

Dankzij de kleine steentjes (waaronder stukjes graniet) lijkt terrazzo ook erg op het gesteente graniet. Dit stollingsgesteente heeft een korrelig uiterlijk dankzij de kristalvorming.  Graniet is afgeleid van het woord Latijnse woord ‘granum’ dat korrel betekent. In het verleden werden korrelige marmersoorten wel aangeduid als ‘granitum’. In het Italiaans veranderde dit in ‘granito’. Tegenwoordig is granito een alternatieve naam voor terazzo, wat dus een heel ander materiaal is dan het gesteente graniet.

Populaire trend: terrazzovloeren

Terrazzo werd vanaf de achttiende eeuws steeds populairder buiten Italië. Het werd voor de Italianen een bekend exportproduct naar andere landen in Europa. In Nederland zijn de cementgebonden terrazzovloeren aangelegd vanaf het begin van de negentiende eeuw. Want niet de Nederlanders zelf, maar de Italianen uit Friuli legden deze vloeren aan. Deze vakmensen werden ook wel terrazzieri (terrazzowerkers) genoemd. Ze maakte namelijk de mooiste kunstwerken op de vloeren met sierlijke biezen en mozaïekkunst. De terrazzovloeren werden in veel openbare gebouwen, zoals kerken, badhuizen, ziekenhuizen en scholen aangebracht. Je zag ze met name in grote zalen, ontvangsthallen en trappenhuizen op de vloer.

Terrazzovloeren in jaren 30′ huizen

Vanaf de jaren 30′ werden de terrazzovloeren steeds meer gemeengoed. Ze werden dan ook veel gelegd in de woningen van die tijd. Je kwam ze veel bij de entree in de hal en gang van de jaren 30′ woning. Herkenbaar was de grijze vloer met een grijs-zwarte bies met een randje van zwarte en witte mozaïektegeltjes. In de jaren 70′ verdween de terrazzovloer en maakte het plaats voor hout en plavuizen. Dit is de afgelopen jaren weer veranderd. In steeds meer jaren 30′ woningen zijn de vloeren weer in ere hersteld.

Nieuwe toepassingen voor terrazzo

De terrazzovloer heeft geen constructieve functie. De vloer ligt als siervloer op een tussenvloer die weer op een draagvloer ligt. Daarnaast is een terrazzo een veelzijdig en functioneel materiaal. Het is waterbestendig en super stoot- en krasvast. Terazzao werd daarom vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw ook steeds meer gelegd in natte ruimtes, zoals het toilet en de badkamer. Douchebakken, wanden, en gootstenen werden onder de naam granito meer en meer verkocht. Er kwamen ook alternatieve samenstellingen, zoals het Hollandse ocriet wat geel van kleur was. Daarnaast werd in de jaren 50′ terrazzo ook in de keuken gebruikt. Niet alleen op de vloer, maar ook als aanrechtblad. Dankzij de krasbestendigheid is het perfect om op te werken. In de tuin kwam het materiaal terug in de vorm van terazzotegels.

Moderne terrazzo-vloertegel voor in de tuin.
Moderne terrazzo-vloertegel voor in de tuin.
Trendy meubel met een terrazzolook.
Trendy meubel met een terrazzolook.

Nieuwe terrazzotrend

Ondanks de alle goede eigenschappen toont terrazzo soms wel breuken. Dit voorkomt men door wapeningsstaal toe te passen. Ook is het bestandsdeel waarin de korrels zijn verwerkt van een ander (en minder breekbaar) materiaal mogelijk. Tegenwoordig zie je terrazzovloeren daarom met een samenstelling van kunsthars of kunststof. Dit is bijvoorbeeld te vinden in de nieuwe IJhal van CS Amsterdam. Er zijn zelfs gietvloeren met een terrazzolook.

Het terazzomateriaal is tegenwoordig ook terug te vinden in trendy woonaccessoires en meubels. Kandelaars, onderzetters, bloempotten, tafelbladen en zelfs complete bijzettafels zijn verkrijgbaar met een terrazzo-afwerking in allerlei kleuren. Traditioneel grijs, subtiel wit trendy blauw of modern roze. Alles is mogelijk!