Craquelé

De term craquelé horen we steeds vaker. Het betekent dan ook ‘het ontstaan van kleine scheurtjes in een materiaal’. Of letterlijk vertaald uit het Frans: gebarsten. Deze scheurtjes ontstaan door materiaalmoeheid trek. In de interieurwereld is craquelé vaak terug te vinden in brocante interieurs. De barstjes creëren een willekeurige mozaïek vorm. Daarom is het in de brocante stijl vaak met opzet gecreëerd. Maar in de meeste gevallen is het ongewenst. Zoals bij verf, leder of emaillen en voorwerpen uit de beeldhouwkunst.

Hoe ontstaat craquelé?

Kleine barstjes en scheurtjes komen voor in allerlei stucwerk en verfwerk. Maar hoe ontstaat het? Wat is er fout gegaan? De voornaamste reden is de koude-warmte verandering van een object. Dit heeft grote invloed op het uitzetten of krimpen van materiaal. Maar ook bij druk- en rekspanningen kunnen oppervlakte van omvang veranderen en gaan uitzetten of krimpen. Aangebrachte verf kan meebewegen, maar heeft te weinig volume of rek waardoor het gaat scheuren. Ditzelfde geldt voor glazuurlagen.

Voorkomen van craquelé

Het ontstaan van craquelé kan overigens een heel lang of kort proces zijn. De intensiteit van de factoren heeft hier veel invloed op. Je kunt dit voorkomen door oppervlaktes voor te behandelen, zodat de aanhechting beter is. Ook de juiste omstandigheden zijn van belang. Verf aanbrengen bij een te lage temperatuur of hoge luchtvochtigheid is beter te vermijden, omdat het bij deze condities minder goed hecht en droogt. Ook kun je veel oppervlaktes nabehandelen om craquelé te voorkomen. Keramiek kun je voorzien van een laklaag dat vochtwerend is. Hierdoor kan er geen water in de structuur binnendringen dat uitzetten kan veroorzaken. Stucwerk kun je in de hoeken insnijden waardoor het ruimte heeft om te gaan werken zonder dat het gaat scheuren.

Gewenste craquelé in huis

Er zijn ook situaties waarbij craquelé gecreëerd is zoals bij een verfsoort met twee componenten. Hierbij is het juist de bedoeling dat het craqueleren gaat beginnen. Deze verf noemen we dan ook craqueléverf. Een ander gewenst effect is craqueléglas. Dit is gelaagd glas waarbij de middelste ruit stuk is geslagen. Hierdoor ziet men gebroken glas opgesloten tussen de andere ruiten. Industriële of brocante interieurstijlen bevatten veel objecten met immitatiecraquelé. Denk aan stalen kasten of houten sidetables. Het interieur geef je zo een levendige en authentieke look.

Immitatiecraquelé

Ook bij restauraties van schilderijen of vazen is het soms nodig om craquelé na te bootsen. De immitatiecraquelé maskeert zo de reparatie omdat nieuw aangebrachte verf of keramiek nog geen scheuren bevat.