Tactiliteit

Zodra je een stof, textuur of materiaal ziet dan wil je daaraan voelen. Door aan te raken verken je het materiaal en leer je er meer over. Voelen, proeven, ruiken, horen en zien. Het tastgevoel is van groot belang. Tactiliteit is een term die aangeeft hoe een materiaal aanvoelt en wat de reactie daarop is van de waarnemer.

Tactiliteit is de gewaarwording van een waarnemer op de tast- en voelbaarheid van een object

  • Oorsprong: Bijvoeglijke vorm tactiel is afkomstig van het Latijnse tactilis.

  • Betekenis in Latijn: aanraking en tastbaarheid.

  • Fysieke eigenschappen als: ruw, harig, koud, vering, warm, zacht

Tactiel in ontwerp en design

Het begrip tactiliteit gebruikt men vaker in de architectuur, mode, interieur, kunst en productdesign. Men kijkt hoe tactiel een object is. De tastbare fysieke eigenschappen van een materiaal zijn hierbij van belang. Het gaat veel verder dan de textuur van de oppervlakte alleen. Denk aan gladheid, soepelheid, zachtheid, luchtigheid, vering of warmte. Een materiaal draagt vanuit zichzelf al een bepaalde tactiliteit dragen. Het heeft vanuit de opbouw al een bepaalde structuur en hardheid. Maar het kan ook worden behandeld naar een andere tactiliteit. Je kunt materiaal bewerken en ruwer, zachter, brozer, luchtiger, buigzamer en warmer maken.

Van emotie tot functie in het interieur

Tactiliteit draait in het interieur en mode om gevoel en emotie dat een materiaal geeft. De ontwerper verhoogt de beleving van een object door tactiliteit. Dit gebeurt naast het toepassen van vormen, kleur en dus ook met de tastbaarheid. De esthetische ervaring wordt uitgebreid met die van de tastzin van de waarnemers. Je zou dit kunnen vertalen naar de ‘aaibaarheidsfactor’ van een object.

De emotionele invloed van tactiliteit voor jouw woonstijl

Diverse aspecten die voorkomen zijn glad, ruw, koud, warm, zacht en hard. Maar ook bijvoorbeeld harig, nerven, kleuren. Het materiaal doet een beroep op de tastzin van de waarnemer. Hoe ervaar je het materiaal? Dit verschilt per persoon. Zo geeft gladheid en zachtheid een luxe en stijlvolle emotie. Denk bijvoorbeeld eens aan stoffen als satijn en velours. Modern en strak wek je op met gladde en harde materialen. Neem een gepoleerde marmeren tafel. Een stoer en industrieel interieur verrijken we juist met ruwheid. Stroef leer en krakend en robuust hout zijn dan mooie materialen. Luchtig wol en warme plaids passen weer mooi bij een landelijk interieur.

De functionele werking van tactiliteit

Naast een emotineel effect heeft de tactilitiet van een object ook een functionele belangrijke functionele werking. Het is fijn al een vloerbedekking zacht is, maar moet niet te zwaar lopen. Een dekbed willen we ook als zacht ervaren maar ook warm en luchtig. Handgrepen van kastdeurtjes moeten vooral niet te glad zijn. En wat dacht je van bedieningsknoppen van lampen of je fornuis? Hierbij willen de juiste touch-feedback wanneer we iets aan en uit zetten.

Wat is tactiele waarneming?

Waarnemen doen we met onze zintuigen, zoals voelen, proeven, ruiken, zien en horen. Tactiele informatie is de informatie die we onder andere via de tastzintuigen waarnemen; het tastgevoel. Deze tastzintuigen zitten in de huid en verschilt per plek qua gevoeligheid. Op plaatsen waar je veel dingen aanraakt, zoals je vingertoppen, bovenlip en tong zijn er veel tastzintuigen.

Ontwikkeling tactiele zintuig bij kinderen

Tastzintuigen speelt ook al een grote rol bij de opvoeding van kinderen. Zij moeten nog allerlei materialen en aanrakingen ontdekken. Dit doen ze met handen, voeten en mond.
Er is allerlei speelgoed voorhanden die kinderen helpen om de tactiele zintuig verder te ontwikkelen. Van een babymobieltjes tot aan bijtringen en voelborden.