Eclectisch

De term eclectisch is een veelgebruikte term in de kunst- en interieurwereld. Eclectisch verwijst naar een werkwijze waarbij men gebruikt maakt van een combinatie van verschillende methodes. Of zoals Van Dale het vertaalt: ‘het beste uitkiezend’. In het interieur is dit een combinatie van verschillende stijlen in één ruimte.

Eclectisch is het samenvoegen en combineren van stijlelementen uit de geschiedenis.

  • Synoniem: Selectief

  • Gebruik: in interieurs, mode en architectuur

  • Ontstaan: kunst en architectuur

Eclecticisme in de kunst

In de klassieke oudheid verwijst eclecticisme naar de versmelting van Romeinse, Griekse en Oosterse cultuurelementen. Door deze stijlen met elkaar te combineren ontstond er een nieuw geheel. Binnen het neoclassicisme werd het combineren van stijlen toegepast om een schilderachtig effect te bereiken. In de postmoderne kunst dient het eclecticisme als ironische illustratie van de gedachte dat werkelijke authenticiteit onmogelijk is. Het eclectische denken heeft er zo voor gezorgd dat kunst zich altijd ontwikkelde naar nieuwe opvattingen en stijlen. Naast de schilderkunst en beeldende kunst, komt eclecticisme ook voor in de muziekkunst.

Eclecticisme in de architectuur

In de wereld van de architectuur werd eclectisch voornamelijk gebruikt binnen het 19e-eeuwse historisme, een eclectische stijl. Er ontstonden diverse neostijlen zoals bijvoorbeeld Neogotiek, Neoromaans en Neoclassicisme. Een eclectisch bouwwerk heeft dus kenmerken uit diverse stijlen en werd zo een nieuw geheel.

Voorbeelden eclectische gebouwen

Herkenbare eclectische gebouwen zijn het stationsgebouw van Centraal Station Antwerpen (1894-1898), ontworpen door Louis Delacenserie. En het Rijksmuseum gebouw (1885), ontworpen door Pierre Cuypers. Cuypers vermengde in zijn ontwerp neogotische en renaissancistische elementen. Ook de werken van de bekende Catalaanse architect Antoni Gaudí een bevatten naast een organische architectuur een eclectische stijl. Denk aan Parque Güell (1900-1914) en de Sagrada Família (sinds 1883). Moderne eclectische architectuur is terug te vinden in het Zaandamse Stadhuis (2012) en Inntel hotel (2010). Deze gebouwen uit het Inverdan is een stedenbouwkundig herontwikkelingsprogramma, ontworpen door  Sjoerd Soeters. Hij gebruikte de al ‘eclectische Zaanse stijl’ in het ontwerp van de nieuwe gebouwen. Dit resulteerde in nieuwe bebouwing met uitvergrootte stijl en kleurelementen van de  typisch Zaanse houtbouw.

Het moderne Inntel Hotel in Zaandam met en groengekleurde kappen en gevels met witte lijsten en kozijnen in oude stijl.
Het moderne Inntel Hotel in Zaandam met en groengekleurde kappen en gevels met witte lijsten en kozijnen in oude stijl.
Het Rijksmuseum gebouw in Amsterdam. Fotograaf: John Lewis Marshall.
Het Rijksmuseum gebouw in Amsterdam. Fotograaf: John Lewis Marshall.

Een eclectisch interieur

Zoals bijna alles in een interieur, komt het vaak vanuit de kunst en architectuur later in onze interieurs terecht. Doordat het voornamelijk gaat over het samenvoegen van diverse stijlen is deze uitstraling toe te passen op allerlei stijlen uit interieurs. Retro, modern, klassiek en vintage: alles is mogelijk. Want een avontuurlijk, eclectisch interieur is gebaseerd op een persoonlijk verhaal. Ook de verschillende materialen, structuren en kleuren maken het een persoonlijk interieur en eclectisch.

Eclectische inrichting met retro meubels en accessoires.
Eclectische inrichting met retro meubels en accessoires.
Eclectische inrichting met vintage meubels en woonaccessoires.
Eclectische inrichting met vintage meubels en woonaccessoires.
Klassieke elementen, gecombineerd met moderne meubels.
Klassieke elementen, gecombineerd met moderne meubels.
Modern-vintage interieur.
Modern-vintage interieur.

Eclectische woontrends?

Trends zijn eigenlijk niet van belang in een eclectisch interieur maar historie juist wel. Erfstukken, souvenirs, tweedehands meubels zijn vaak terug te zien in eclectische interieurs. Toch moet het wel een geheel zijn van subtiele combinaties van moderne en oude meubelstukken met kenmerkende stijlelementen.