Brutalisme

Het brutalisme is een stroming binnen de architectuur en interieurarchitectuur van de jaren 50 tot en met de jaren 70. De stroming ontstond vanuit het modernisme en werd geïnspireerd door de Zwitserse architect Le Corbusier en Ludwig Mies van der Rohe. De naam brutalisme komt van het Franse woord béton brut wat ook wel ruw beton betekent. Een brutalistisch interieur kenmerkt zich dan ook door het gebruik van ruwe materialen zoals beton, baksteen, glas en staal. Maar ook metaal, leder en hout zijn veel gebruikte materialen in brutalisme.

Brutalisme in de architectuur

Brutalisme was na de tweede wereld oorlog de stroming van wederopbouw en de opkomende welvaart. Van Engeland tot Duitsland en Brazilie tot India: Over de hele wereld werden nieuwe institutionele gebouwen, universiteiten, woonblokken en kantoren neergezet. Gebouwen uit het brutalisme zijn direct te herkennen aan de blokachtige, geometrische en herhalende vormen. Ze zijn vaak kolossaal en massief van karakter. Daarnaast is ook de textuur van de houten bekisting waarin beton gestort wordt is vaak zichtbaar.

Brutalistische gebouwen in Nederland

Ook in Nederland zijn er bekende voorbeelden van brutalistische gebouwen. Bijvoorbeeld het gebouw van Ministerie van Financiën in Den Haag, de Aula van de TU Delft, het studentencomplex aan de Van Lieflandlaan in Utrechten het kantorencomplex Leeuwenburg in Amsterdam. Andere opvallende voorbeelden zijn het Stadhuisgebouw in Terneuzende en de Toren Overhoeks (A’DAM Toren) in Amsterdam. Maar ook de bekende kubuswoningen in Rotterdam en Helmond zijn geïnspireerd op deze architectuurstroming. Zo heeft de ontwerper Piet Blom deze ook opgebouwd uit herkenbare blokelementen.

Stoer én minimalistisch: terug naar de basis

De basismaterialen van brutalisme zorgen voor een rauwe sfeer van het exterieur maar ook in het interieur. Duurzame, pure materialen met een ruwe structuur zorgen voor een brutalistisch interieur. Dankzij de soberheid (geen tierlantijntjes), primitieve vormen, ruwe afwerkingen en materialen komt de essentie van de ruimte naar voren. Kunstwerken en grote meubels (zoals een leren bank of fauteuil) zijn hierin al snel een eyecatcher.

Van vroeger naar nu: primitivisme

Men vergelijkt brutalisme vandaag de dag met primitivisme. Nederlandse trendwatcher Lidewij Edelkoort zag dit al jaren geleden aankomen. Zij voorspelde dat we terug gaan grijpen naar de prehistorie en verweerde kleuren en materialen gaan zien. Brute interieurs zijn niet meer weg te denken. Zo zie je tegenwoordig vaak een industriële of urban interieurstijl terugkomen met kenmerken uit het brutalisme.