Platenspeler 

Platenspelers maken een echte comeback. Maar hoe werkt een platenspeler precies? Een platenspeler bestaat uit 6 onderdelen. De basis, de motor, het draaiplateau, het element, de naald en de toonarm. Deze onderdelen zetten informatie van een vinylplaat om in geluid. Maar om dit nog beter te begrijpen, moet je eerst weten hoe geluid werkt.

Hoe werkt geluid?

Om de werking van een platenspeler goed te begrijpen, moet je eerst weten hoe geluid werkt. Geluid ontstaat door trillingen in de lucht: luchtgolven. Soms gaat dat door de lucht, soms door water of glas. De geluidsgolven dringen je oor binnen. Daar begint het trommelvlies te trillen. Het gehoorbeentje vangt dit op. En in het slakkenhuis zetten trilhaartjes de trillingen om in geluid. Waarbij de sterkte van deze trillingen worden de geluidssterkte bepalen.

Geluid voor het eerst vastgelegd via de voorloper van de platenspeler

Omdat geluid is een trilling is betekent dat het mogelijk is om geluid vast te leggen. (je kunt namelijk de beweging van de luchtgolven tekenen. Dat werd voor het eerst gedaan in 1860(!). Édouard-Léon Scott de Martinville ontwierp toen een fonograaf. De fonograaf is de voorloper van de grammofoon. Het apparaat had een grote hoorn. Deze ving geluid (dus trillingen) op. Net zoals dat in je oor gebeurt, gingen geluidstrillingen via de hoorn door naar een klein haartje. Dit begon te trillen. Deze trillingen legde de fonograaf vast op papier. Dit ziet eruit als een zigzaggende grafiek. Maar zet je dit om in luchtgolven, dan ontstaat er weer geluid. Thomas Edison was de eerste die de techniek van een platenspeler ook bruikbaar maakte. Hij ontdekte dat je de trillingen vast kon leggen in folie.

Hoe werkt een platenspeler?

Een platenspeler werkt ook volgens deze zigzag-grafieken. Een plaat bestaat uit allerlei groeven. Die laten de naald bewegen, net als het haartje in de uitvinding van Édouard-Léon Scott de Martinville. De plaat ligt op het draaiplateau en draait daar rond.

De diverse onderdelen van de platenspeler

Om goed in te gaan op de werking van de platenspeler, kijken we naar de diverse onderdelen. Elk onderdeel heeft namelijk zijn eigen taak.

Wat is de basis van een platenspeler?

De basis van de platenspeler bestaat uit een bak waar alle onderdelen gemonteerd zijn. De aandrijving, het draaiplateau en de toonarm zijn zo met elkaar verbonden. De basis moet heel stabiel zijn. De motor mag namelijk geen trillingen doorgeven aan de arm, omdat dit de geluidstrillingen kan verstoren. Op de platenspeler geef je doormiddel van een schakelaar het aantal toeren aan die de plaat moet draaien. Die kan je op 33, 45 of 78 zetten.

Wat doet de motor van een platenspeler?

De motor vormt de aandrijving voor het draaiplateau. Op dit plateau draait de plaat rond. De aandrijving kan direct zijn, maar ook via een wiel of snaar. Momenteel hebben de meeste platenspelers een elektromotor, omdat dit erg stabiel is.

Hoe werkt de toonarm?

De toonarm is een lichte buis. De arm verbindt de naald met de plaat. De toonarm zorgt voor druk, zodat de naald de plaat raakt. De buis moet licht en stijf zijn. Het contragewicht zorgt voor druk op de naald. De mate van druk kun jezelf instellen door middel van het contragewicht. Het contragewicht vind je aan einde van de toonarm. 

Wat doet de naald?

De naald volgt de groeven van de plaat en begint te trillen. Het uiteinde van de naald beweegt tussen twee magneten. Zo veranderen trillingen in een elektrisch signaal.

Hoe werkt het element?

Aan het einde van de naald zit het element. Deze heeft een magneet met een koperen draad eromheen.  Gaat de naald door de groeven, dan beweegt de magneet langs de koperen draden. Dit wekt stroom op. Deze stroom zet de platenspeler om in geluid.

Wat doet de speaker?

De speaker zet het signaal om in een luchtgolf. Daar ontstaat het geluid.

Hoe kan 1 groef zoveel verschillende geluiden laten horen?

Elk geluid, een bass of snare, heeft zijn eigen groef. Hoe meer verschillende geluiden, hoe complexer de groef is. Dit zie je niet met het blote oog. Zoom je in op een groef, dan zie je de verschillende details.